علامه سید مرتضى عسکرى (ره)

آیت الله علامه سیدمرتضی عسکری(ره)یکی از چهره های ماندگار این دانشکده و جهان اسلام می باشند. شرح مختصری از زندگانی ایشان به شرح ذیل است: شاید کمتر کسی از اهالی تحقیق و تفحص در علم کلام باشد که نام بزرگ مرد عرصه حدیث پژوهی معاصر و پرچمدار مبارزه با تعصبات بی مغز، عالم برجسته جهان تشیع، حضرت آیت الله علامه سیدمرتضی عسکری(ره) را نشنیده باشد و آثار این مجاهد سختکوش را تورّق نکرده باشد. آیت الله علامه سیدمرتضی عسکری(ره) در سال ۱۲۹۳ هـ . ش در خانوادهای روحانی و ایرانی الاصل از اهالی ساوه که گویا دست تقدیر، ایشان را ریزه خور خوان معرفت امامین عسکرین(علیهم السلام) در سامرا نموده بود، به دنیا آمد. علاقه فراوانی به تحقیق با شیوه پدربزرگش، خاتم المحدثین داشت. در ۱۷ سالگی به قم آمد و دروس عالی و مباحث اخلاقی و تهذیب و کلام و تفسیر را نزد آیات عظام امام خمینی، مرعشی نجفی، شریعتمدار ساوجی و حاج میرزا خلیل کمرهای(قدس سرهم) آموخت و سپس به عراق بازگشت. دروس خارج را در عراق به پایان رساند. پس از آنکه طرح ایشان مبنی بر راه اندازی مدرسه علوم دینی مخصوص شیعیان در عراق با مخالفت روبرو شد، به ایران آمد و در مورد مدرسه نوین علوم دینی با حضرت آیت الله العظمی بروجردی(قدس سره) سخن گفت. این طرح با نظر موافق ایشان مواجه شد، ولی از نظر تاریخی با جریان ملی شده صنعت نفت روبرو و اوضاع آشفته شد. جریان سیاسی آن روزگار، این طرح را مسکوت گذاشت. ایشان مجدداً به عراق بازگشتند و با حمایت مرجع عالیقدر حضرت آیت ا… العظمی سیدمحسن حکیم، مدارس و مؤسسات دینی زیادی را پایه گذاری نمودند. در آن روزگار، روشی مرسوم شده بود؛ بدین ترتیب که مبلغینی از نجف به سایر کشورها میفرستادند تا به تبلیغ دین مبین اسلام و آیین پاک تشیع بپردازند. امّا این مبلغین به دلایل فراوان از جمله نا آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم ملل میزبان، بدون کسب توفیق چندانی به دیار خود باز می گشتند. در پی این ناکامیها ، مرحوم علامه عسکری(ره) فکری نو در سر پروراند و اینگونه قدم به میدان جدیدی نهاد. نظر این بودکه به جای فرستادن مبلغین از نجف به کشورهای مختلف، میتوان علاقمندان همان ملل را فراخواند و پس از تعلیم و تهذیب، ایشان را برای تبلیغ به کشور خود بازگرداند و این فکر، اساس تأسیس دانشکده اصول الدین در بغداد بود. آری! دانشکده اصول الدین بغداد با تمام سختگیری های دولت وقت و با همه مشقت های جانفرسایی که بر علامه عسکری(ره) تحمیل کرد، تأسیس شد و خوش به بار نشست، به گونه ای که تا زمان خروج اجباری این عالم مجاهد از عراق، دو دوره از دانشجویان این دانشکده فارغ التحصیل شدند؛ دانش آموختگانی همچون آقای نوری مالکی نخست وزیر سابق عراق، آقای دکتر خُضَیر عباس وزیر سابق آموزش و پرورش، آقای دکتر محمد شمرّی رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه مستنصریه و دیگر مفاخری که در مناصب مهم و مراکز بزرگ علمی پژوهشی به خدمت رسانی میپردازند. دولت وقت عراق که سیاست مبارزه با علما را تنها راهکار حفظ بقای خود میدید، در پی آزار و حتی قتل علامه برآمد و ایشان به اجبار از عراق خارج شد و به سوریه رفت. هنگامی که مرحوم علامه عسکری در سوریه اقامت داشت، مردم آن دیار به واسطه مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی(قدس سره) از ایشان خواستند تا مرکزی علمی در این شهر دایر کند. آیت الله گلپایگانی(قدس سره) نیز طی نامه ای این امر را با ایشان در میان گذاردند و ایشان را به این عمل خیر تشویق نمودند.
بسم الله الرحمن الرحیم حضرت علامه محقق دانشمند بزرگ و هوشیار سید مرتضی عسکری (دامت تاییداته) سلام علیکم؛ از پیشگاه خداوند متعال سلامتی و طول عمر باعزت و عافیت را برای شما خواستارم و نیز دعا می کنم که توفیقتان روزافزون بوده و پشتیبانی الهی از شما پایدار بماند؛ پشتیبانی و حمایتی در راستای خدمت به دین حنیف و مذهب حق و نیز در راستای برافراشتن کلمه توحید و ترویج معارف آن خاندانی که اهل بیت وحی و قرآن اند(علیهم افضل صلاه المصلین) و از مبارزه و تلاش های شما در این راه تقدیر می کنم. و اما بعد، گروهی از مومنین اهل حلب که خداوند متعال آنها را بر انجام کارهای مورد رضایتش موفق گرداند به واسطه ما از شما خواستند تا در آن دیار اقدام به پایه گذاری موسسه ای علمی-اسلامی نمایید. با توجه به این علاقه و درخواست، سزاوار است که درخواست آنان را لبیک گفته و دعوتشان را اجابت نمایید و هرگونه که خود صلاح و مناسب می بینید به علاقه و درخواست آنان جامه عمل بپوشانید و همچنین است حال دیگر مناطق. و در ضمن بر مؤمنین گرانقدر چه آنان که اهل آن دیارند و چه خیرین و اخیار دیگر بلاد سزاوار است که در تلاش های شما مشارکت کرده و انشاء الله در این راه از هیچ تلاشی فروگذار ننمایند. از خداوند تبارک و تعالی تقاضامندیم و تنها به او امید می بندیم که تلاش های شما را با پیروزی نهایی تکمیل گردانده و دستگیر شما در مسیر رسیدن به خیر دنیا و آخرت باشد که حقاً او شنوایی است جواب گو. وسلام علیکم و رحمه الله و برکاته شهر مقدس قم، سوم جمادی الثانی ۱۴۱۴ هـ. ق سید محمد رضا گلپایگانی
علامه عسکری(ره) پس از مدتی سکونت در سوریه و لبنان، در ایران رحل اقامت افکند و تا پایان عمر مبارک خود در ایران ماند. پس از رحلت بینانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(قدس سره)، مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای در نامه ای با دست خط مبارک خود به زبان عربی از علامه عسکری(ره) خواستند که دانشکده اصول الدین را (که آن را از قبل می شناختند و با اهداف والای آن آشنایی کامل داشتند) در ایران، راه اندازی نمایند. ترجمه نامه به شرح زیر است:

حضرت علامه محقّق سیدمرتضی عسکری دام عزّه سلام علیکم و رحمه الله و برکاته لازم می دانم حضرتعالی فعالیت های پر ثمر خویش را با بازگشایی دانشکده اصول الدین ادامه داده تا به خواست خداوند متعال، دانشمندان و متخصّصانی در زمینه تحقیقات علوم قرآن و حدیث و سیره پرورش یابند. از خداوند سبحان خواستارم با بازگشایی این دانشکده در شهر مقدس قم و شعبه های آن در دیگر مناطق، تلاش های علمی،خالصانه و بی وقفه جنابعالی در نشر حقایق اسلام که با رویکردی علمی،بی طرفانه و به دور از تعصب و سطحی نگری انجام گرفته، استمرار یابد. از برادران ایمانی انتظار دارم در انجام این اقدام سودمند جنابعالی را یاری نمایند. خداوند گام هایتان را در راه خیر استوار فرماید. والسلام علیکم سیدعلی خامنه ای ۲۰/جمادی الاولی/۱۴۱۵